Nguyên nhân tỉ giá VND/USD tăng mạnh 06/2025

Tỷ giá VND/USD đang có xu hướng tăng mạnh trong giai đoạn hiện tại (giữa năm 2025), thậm chí có thời điểm lập kỷ lục. Có nhiều nguyên nhân tác động đến diễn biến này, bao gồm cả yếu tố trong nước và quốc tế:

I. Nguyên nhân từ yếu tố quốc tế:

1. Chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED):

   • Kỳ vọng FED chưa giảm lãi suất mạnh mẽ: Mặc dù đã có những dấu hiệu suy yếu trong kinh tế Mỹ và lạm phát hạ nhiệt, FED vẫn tỏ ra thận trọng trong việc cắt giảm lãi suất. Việc FED giữ lãi suất ở mức cao hơn so với các nền kinh tế khác (trong đó có Việt Nam) tạo ra một khoảng chênh lệch lãi suất hấp dẫn, khuyến khích dòng vốn chảy về USD và gây áp lực mất giá lên các đồng tiền khác, bao gồm VND.
   • Sức mạnh tương đối của USD: Dù chỉ số DXY (USD Index) có thể có những thời điểm giảm điểm do lo ngại về tình hình tài khóa và tăng trưởng kinh tế của Mỹ, nhưng trong bối cảnh bất ổn toàn cầu (địa chính trị, xung đột thương mại), USD vẫn được coi là tài sản trú ẩn an toàn, duy trì sức mạnh tương đối.

2. Căng thẳng địa chính trị và thương mại toàn cầu:

   • Bất ổn địa chính trị: Các xung đột, căng thẳng trên thế giới (ví dụ: ở Trung Đông) làm gia tăng rủi ro và bất ổn, khiến các nhà đầu tư có xu hướng tìm đến các tài sản an toàn hơn như USD, từ đó đẩy giá USD lên.
   • Căng thẳng thương mại: Những diễn biến trong quan hệ thương mại giữa các nền kinh tế lớn cũng có thể gây áp lực lên tỷ giá hối đoái.

II. Nguyên nhân từ yếu tố trong nước:

1. Nhu cầu nhập khẩu tăng cao:

   • Khi kinh tế phục hồi và sản xuất tăng tốc, nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào và máy móc thiết bị phục vụ sản xuất cũng tăng lên đáng kể. Điều này tạo ra nhu cầu ngoại tệ lớn để thanh toán các khoản nhập khẩu, gây áp lực lên tỷ giá VND/USD.
   • Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu cho các ngành sản xuất, đặc biệt là các ngành định hướng xuất khẩu.

2. Chênh lệch lãi suất giữa VND và USD:

   • Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, thể hiện qua việc giữ hoặc giảm lãi suất điều hành. Điều này tạo ra chênh lệch lãi suất âm giữa VND và USD (khi lãi suất VND thấp hơn lãi suất USD), khiến việc nắm giữ USD trở nên hấp dẫn hơn so với VND, thúc đẩy nhu cầu mua USD và gây áp lực lên tỷ giá.

3. Tâm lý thị trường và hoạt động đầu cơ:

   • Khi tỷ giá có xu hướng tăng, tâm lý thị trường có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến hiện tượng găm giữ USD hoặc mua vào với kỳ vọng giá sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt là trên thị trường "chợ đen". Điều này càng làm gia tăng áp lực cầu USD.
   • Hoạt động đầu cơ cũng góp phần đẩy tỷ giá lên cao trong một số thời điểm.

4. Cung cầu ngoại tệ không cân đối:

   • Mặc dù Việt Nam đạt thặng dư thương mại trong 5 tháng đầu năm 2025, nhưng có thể trong một số giai đoạn, dòng vốn ngoại tệ chảy về (ví dụ từ đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI, kiều hối) chưa đủ để đáp ứng kịp nhu cầu ngoại tệ đang tăng lên từ các hoạt động nhập khẩu, thanh toán nợ nước ngoài hoặc các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp khác.

5. Định hướng điều hành của Ngân hàng Nhà nước (NHNN):

   • Một số chuyên gia nhận định rằng, một phần diễn biến tỷ giá cũng nằm trong định hướng điều hành của NHNN nhằm duy trì sự ổn định vĩ mô và cân bằng các mục tiêu khác nhau (như hỗ trợ xuất khẩu, kiểm soát lạm phát, và duy trì tăng trưởng).
   • Việc tỷ giá tăng trong biên độ kiểm soát có thể hỗ trợ xuất khẩu, làm cho hàng hóa Việt Nam cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, NHNN vẫn theo dõi sát sao để đảm bảo tỷ giá không biến động quá lớn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến lạm phát và các doanh nghiệp nhập khẩu.

Tóm lại:

Tỷ giá VND/USD tăng mạnh trong giai đoạn hiện tại là kết quả tổng hòa của nhiều yếu tố, bao gồm chính sách tiền tệ của FED, nhu cầu ngoại tệ trong nước tăng cao do phục hồi kinh tế, chênh lệch lãi suất, và tâm lý thị trường. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang nỗ lực điều hành tỷ giá một cách linh hoạt, có kiểm soát để ứng phó với các biến động từ bên ngoài và bên trong, nhằm đảm bảo ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các chuyên gia dự báo mặt bằng tỷ giá cao sẽ là trạng thái bình thường mới trong năm 2025, và tỷ giá có thể dao động trong biên độ 3-5% so với đầu năm.