Tâm lý NĐT khi thị trường tạo đáy

Tâm lý nhà đầu tư khi thị trường chứng khoán tạo đáy thường rất đặc trưng và có thể chia thành nhiều giai đoạn tâm lý điển hình. Dưới đây là phân tích chi tiết:

1. Hoảng loạn và sợ hãi

• Khi thị trường rơi mạnh và kéo dài, nhà đầu tư bắt đầu hoảng loạn, lo sợ thị trường tiếp tục giảm.
• Họ có xu hướng bán tháo để “cắt lỗ”, chấp nhận thua lỗ để bảo toàn phần vốn còn lại.
• Tâm lý đám đông chiếm ưu thế: “Người khác bán, mình cũng nên bán cho an toàn”.
   

2. Mất niềm tin và buông xuôi

• Sau giai đoạn hoảng loạn, nhiều nhà đầu tư mất niềm tin vào thị trường, cho rằng “chứng khoán là cờ bạc” hoặc “không bao giờ hồi phục được nữa”.
• Đây là giai đoạn thanh khoản cạn kiệt, ít người mua vào vì ai cũng bi quan.
• Nhiều nhà đầu tư chọn rút khỏi thị trường hoặc không còn quan tâm đến danh mục nữa.

3. Sự nghi ngờ và thiếu quyết đoán

• Khi thị trường bắt đầu phục hồi nhẹ, ít ai tin rằng đó là đáy thật.
• Nhà đầu tư thường nghi ngờ: “Liệu có phải bull trap không?”, “Hay chỉ hồi kỹ thuật rồi lại rơi tiếp?”
• Họ giữ tiền mặt, đứng ngoài thị trường, hoặc chỉ giải ngân thăm dò với tỷ trọng nhỏ.

4. Hối tiếc và FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội)

• Khi thị trường tăng mạnh trở lại, những người đứng ngoài bắt đầu hối tiếc vì đã không mua ở vùng đáy.
• Tâm lý FOMO xuất hiện: “Người khác lời rồi, mình còn chờ gì nữa?”
• Dòng tiền quay lại, giúp thị trường hồi phục nhanh hơn, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro mua đuổi.

5. Bài học tâm lý đầu tư

• Giai đoạn tạo đáy là lúc cơ hội lớn nhất cũng như rủi ro tâm lý cao nhất.
• Nhà đầu tư chuyên nghiệp thường tận dụng giai đoạn này để mua vào dần, trong khi nhà đầu tư nhỏ lẻ thường bị cuốn theo cảm xúc tiêu cực.
• Sự kiên nhẫn, kỷ luật và cái nhìn dài hạn là yếu tố phân biệt giữa người thành công và người thua lỗ trên thị trường.